Cumhurbaşkanı Erdoğan, İspanya Hükûmet Başkanı Pedro Sanchez ile düzenlediği ortak basın toplantısında, “Türkiye olarak olumlu gündemin hayata geçirilmesi maksadıyla diyalog ve diplomasiden yana ilkeli tutumumuzu ve çabalarımızı ortaya koyduk. Avrupa Birliği’nin artık ülkemizle ilişkilerine stratejik bir bakış açısıyla yaklaşması ve somut adımlar atması gerekiyor” dedi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve İspanya Hükûmet Başkanı Pedro Sanchez Perez-Castejon, Cumhurbaşkanlığı Külliyesinde gerçekleşen baş başa görüşmelerinin ve Hükûmetlerarası Zirve Oturumu’nun ardından ortak basın toplantısı düzenledi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan konuşmasında, İspanya Hükûmet Başkanı Pedro Sanchez’i ve heyetini Ankara’da misafir etmekten duyduğu mutluluğu dile getirdi.
Türkiye-İspanya Hükûmetlerarası Zirve Toplantılarını 2019’dan beri gerçekleştirdiklerini anımsatan Cumhurbaşkanı Erdoğan, “İki ülke arasındaki ilişkilerin ele alındığı en üst düzey platformu oluşturmaktadır. Bugünkü zirveyle ilişkilerimizi bundan böyle kapsamlı ortaklık olarak tanımlamaya karar verdik. Ayrıca bir Zirve Takip Mekanizması kurarak hem kararlaştırdığımız hususların hayata geçirilmesini yakın takip altına aldık hem de atacağımız yeni adımlar için bir çerçeve oluşturduk” ifadelerini kullandı.
“BBVA TARAFINDAN YAPILAN AÇIKLAMALAR TÜRKİYE’YE OLAN GÜVENİN EN SOMUT GÖSTERGESİ”
Koronavirüs salgınının olumsuz etkilerine rağmen ikili ticaret hacminin daha şimdiden bir önceki senenin rakamlarını yakaladığını belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan, şöyle devam etti: “Tabii bu durum 20 milyar dolarlık hedefimizi yakaladığımız anlamına gelmez. Çünkü bizim bir hedefimiz var, 20 milyar dolar, inanıyorum ki değerli dostumla birlikte yakalayacağız. Türkiye-İspanya Ekonomi ve Ticaret Ortak Komitesinin 2. toplantısını, gelecek yılın ilk çeyreğinde, müteakip iş forumu toplantısını ise geniş bir katılımla inşallah haziran ayında düzenleyeceğiz. Bu konuda atılacak adımı iki ülkenin Dışişleri Bakanları aralarında da yapacakları çalışmayla karara bağlayacaktır. 600’den fazla İspanyol şirketinin Türkiye’de yatırımlarından memnuniyet duyuyoruz. İspanyol dostlarımıza bir kez daha güvenilir ortakları Türkiye’ye daha fazla yatırım yapma çağrımızı tekrarlıyorum. Esasen sizlerin de takip ettiği üzere bu çağrımız daha şimdiden makes bulmuştur. İspanyol bankası BBVA tarafından yapılan açıklamalar Türkiye’ye olan güvenin en somut göstergesidir.”
“SAVUNMA SANAYİİ ALANINDAKİ İŞ BİRLİĞİMİZİ DAHA DERİNLEŞTİRMEYİ ARZU EDİYORUZ”
Türkiye ve İspanya’nın, Avrupa’nın doğu ve batı ucunda Avrupa güvenliğini ve refahının çözüm taşı olarak stratejik konuma haiz iki NATO müttefiki olduğunu vurgulayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, “İspanya 2015’ten bu yana Türkiye’de konuşlu Patriot Sistemleri ile ittifak dayanışmasının nasıl olması gerektiğini göstermektedir. Maalesef yine birçok Avrupa ülkesi buradaki Patriotlarını alıp götürürken İspanya bunu yapmamıştır. Bu vesileyle İspanyol dostlarımıza bir kez daha şahsım, milletim adına teşekkür ediyorum” diye konuştu.
İspanya’nın bu tutumunun diğer bazı müttefiklerce de örnek alınmasını temenni eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Özellikle savunma sanayii alanında İspanya ile birçok ortak proje yürütüyoruz. Ülkelerimizin potansiyelini göz önünde bulundurarak bu alandaki iş birliğimizi daha da derinleştirmeyi özellikle arzu ediyoruz. İspanya ile birlikte uçak gemisini yaptık ve şu anda denize indirmiş vaziyetteyiz ama biz inşallah şimdi bunun çok daha büyüğünü yine İspanya ile birlikte yapalım istiyoruz” dedi.
“TÜRKİYE VE İSPANYA DÜZENSİZ GÖÇ KONUSUNDA ÖNEMLİ YÜK ÜSTLENMİŞ DURUMDADIR”
İspanya Hükûmet Başkanı Pedro Sanchez ile Türkiye-Avrupa Birliği ilişkilerini de değerlendirdiklerini belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan, “İspanya’nın Türkiye’nin birlik ile ilişkilerinin geliştirilmesine dair bugün verdiği destek için de yine kendilerine teşekkür ediyorum. Türkiye olarak olumlu gündemin hayata geçirilmesi maksadıyla diyalog ve diplomasiden yana ilkeli tutumumuzu ve çabalarımızı ortaya koyduk. Avrupa Birliği’nin artık ülkemizle ilişkilerine stratejik bir bakış açısıyla yaklaşması ve somut adımlar atması gerekiyor” ifadelerini kullandı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, şunları kaydetti: “Gümrük Birliği’nin güncellenmesi, vatandaşlarımıza vize muafiyeti tanınması çalışmalarına bir an önce başlanmalıdır. Birkaç üye ülkenin küçük hesaplarının Avrupa Birliği’ni ve NATO-Avrupa Birliği ilişkilerini zayıflatmasına izin verilmemelidir. Avrupa ve NATO’nun sınırlarını koruyan Türkiye ve İspanya düzensiz göç konusunda önemli yük üstlenmiş durumdadır. Bu külfetin adil paylaşımı için ortak politikalar üretilmesi zaruretini bu vesileyle bir kez daha vurgulamak istiyorum. İspanya’nın bugüne kadarki kıymetli desteklerini sürdürmesinin, tüm taraflar bakımından faydalı olacağına inanıyorum. Birleşmiş Milletler Medeniyetler İttifakı Projesi’nin mimarları olarak dünyada barış, istikrar ve refah ortamının sağlanmasını teminen daha yakın iş birliği içinde olmaya önem arz ediyoruz. Malum, Medeniyetler İttifakı’nı İspanya-Türkiye birlikte inşa ettik ama bundan sonra da niyazı önem arz ediyor. Bu girişim, Türkiye ve İspanya’nın yumuşak gücünün göstergesidir. Aşırı sağın yükselmekte olduğu, ırkçı, İslam ve yabancı düşmanı eylemlerin giderek daha sık gerçekleştiği günümüzde Medeniyetler İttifakı girişiminin değeri ümit ediyorum ki daha iyi anlaşılacaktır.”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 16 yıl önce tohumlarını attıkları bu girişimin, dünyanın karşı karşıya kaldığı meydan okumalar bakımından önemli bir çıkış yolu sunduğunu belirterek Birleşmiş Milletler Medeniyetler İttifakı Yüksek Temsilcisi Miguel Angel Moratinos’a desteklerinin tam olduğunu söyledi. Cenevre’de açılan ofisin başında görevlendirilen Türk büyükelçinin girişime güç katacağını bildiren Cumhurbaşkanı Erdoğan, ittifakın İstanbul’da bölgesel ofis açması sürecini de hızlandıracaklarını belirtti.
“SAVUNMA SANAYİİNDE BİRLİKTE YAPABİLECEĞİMİZ ÇOK ŞEY VAR”
Açıklamalarının ardından, gazetecilerin sorularını da cevaplayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye ile İspanya arasında uçak gemisi konusundaki iş birliğine ilişkin soru üzerine, “İlk uçak gemimiz aslında büyük ölçekli değil, büyük ölçekliyi de şimdi bundan sonra yapacağız. Bu konuda zaten değerli dostumla mutabıkız. İnşallah büyük bir uçak gemisini mevcut şu andaki uçak gemisinin ardından yapmayı hedefliyoruz ve belki bununla birlikte denizaltı olayına da girme durumumuz olacak” diye konuştu.
İspanya Hükûmet Başkanı Pedro Sanchez ile bu konuları konuştuklarını ve adımları atacaklarını ifade eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Savunma sanayiinde birlikte yapabileceğimiz çok şeyler var. İHA, SİHA, Akıncı gibi bu konularda da birçok adımları atabilme şansımız var. İspanya’nın kendi ürünlerini yine aynı şekilde paylaşabilme imkânlarımız olacak” dedi.
KORONAVİRÜS AŞISI
Koronavirüs vakalarındaki artışa ilişkin bir soru üzerine aşı konusunda Türkiye’nin iyi bir noktada olduğunu dile getiren Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Bu yıl sonuna kadar da kendi aşımız olan TURKOVAC’ı piyasaya sürme durumu söz konusu. Bunu da zaten hâllettikten sonra bizim artık aşı konusunda herhangi bir sıkıntımız olmayacak. Bu süreci devam ettireceğiz ve dünya ile ilişkilerde de bu konuda yine herhangi bir sıkıntı söz konusu değil. Yani gelişmekte olan ülkeler, az gelişmiş ülkeler buralara da her türlü desteği vereceğiz” cevabını verdi.
“İSTANBUL SÖZLEŞMESİ’Nİ TAMAMEN GÜNDEMİMİZDEN ÇIKARDIK”
Kadına şiddet konusu ve İstanbul Sözleşmesi’ne ilişkin bir soru üzerine Cumhurbaşkanı Erdoğan, kadına şiddet noktasında iktidarlarının çok hassas olduğunu ifade ederek şunları söyledi: “Maalesef tabii bu dönem içerisinde bazı kadına şiddet noktasındaki uygulamalar bizi dilhun etmektedir. Tabii bunların üzerine gerek emniyet teşkilatımız gerek Adalet Bakanlığımız olarak şiddetle gidiyoruz ve bu konuda da gerekli olan her türlü adımları atıyoruz, atmaktayız ve atacağız. Ancak İstanbul Sözleşmesi konusuna gelince, biz İstanbul Sözleşmesi’ni tamamen gündemimizden çıkardık. Çünkü biz İstanbul Sözleşmesi ile atılacak adımları zaten normal yasalarımızda kadına şiddetten tutunuz uygulamalarına varıncaya kadar bunlar bizim zaten gündemimizde var. Çünkü kadın bizde en kutsal varlıktır ve kadının bu kutsiyetine asla leke gelmesine biz zaten müsaade etmeyiz. Çünkü bizde aile kavramı çok hassastır, çok kutludur. Aile kavramı üzerinde de bu önemsediğimiz durumu lekelemek suretiyle buna müsaade zaten etmeyiz. O zaman zaten İstanbul Sözleşmesi’ne de gerek yok dedik ve kaldırdık.”
Türkiye’de S400’ün hangi parçalarının üretilmesinin öngörüldüğünün sorulması üzerine Cumhurbaşkanı Erdoğan, “S400 parça üretimi konusundaki detaylar hakkında her iki taraf, Türkiye-Rusya detay açıklama yapmamak üzerinde biz mutabık kaldık. Dolayısıyla da bu tür açıklamalara girmiyoruz, bu kendi aramızdaki hassasiyetlerdir” karşılığını verdi.
İSPANYA HÜKÛMET BAŞKANI PEDRO SANCHEZ: “TÜRKİYE’NİN AVRUPA BİRLİĞİ’NİN BİR PARÇASI OLMASINI İSTİYORUZ”
İspanya Hükûmet Başkanı Pedro Sanchez de İspanya olarak Türkiye’nin AB perspektifini desteklediklerini dile getirerek, “Türkiye’nin Avrupa Birliği’nin bir parçası olmasını istiyoruz. Türkiye sadece bir komşu değil, AB için bir ortak bir müttefiktir” dedi ve Türkiye’nin de bu yakınlaşmayı güçlendirmesini istediklerini ifade ederek Avrupa Konseyinin öngördüğü olumlu gündemi devam ettirmek istediklerini vurguladı.
Türkiye ile İspanya arasındaki ikili ilişkilerin “çok olumlu” olduğunun altını çizen İspanya Hükûmet Başkanı Pedro Sanchez, ikili ticaret hacminin de önemli ölçüde yükseldiğine işaret ederek, “Yatırımı çok fazla artırdık. Şu anda 600’den fazla İspanyol şirketin Türkiye’de olduğunu biliyoruz” diye konuştu.
Yeni tip koronavirüs salgınının sosyal ve iktisadi açıdan iki ülkeyi de etkilediğine dikkati çeken İspanya Hükûmet Başkanı Pedro Sanchez, ticari iş birliği seviyesinin eski seviyelere dönmesini arzu ettiklerini belirtti ve “Türkiye aynı zamanda ortalamanın üstünde büyüyor. Bu ileride de bu şekilde devam edecektir” şeklinde konuştu.
İspanya ekonomisinin ve istihdamının düzelmesine yönelik olumlu haberler geldiğini ifade eden İspanya Hükûmet Başkanı Pedro Sanchez, Şubat 2020’den bu yana çok daha fazla insanın sosyal güvenlik kapsamına girdiğini gördüklerini anlattı.
İspanya Hükûmet Başkanı Pedro Sanchez Türkiye ile İspanya’nın iyi ilişkilerinin ekonomiye de yansıyacağına işaret etti ve iki ülkenin turizm ve kültürel alanındaki iş birliğini de güçlendirdiklerini dile getirerek, “İspanya ve Türkiye’nin ikili ilişkileri gerçekten çok güzel bir olgunluk derecesine ulaştı. Bence olağanüstü bir dereceye ulaştı” ifadelerini kullandı.
Ortak basın toplantısının ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan, İspanya Hükûmet Başkanı Pedro Sanchez onuruna Cumhurbaşkanlığı Külliyesinde resmî akşam yemeği verdi.
İKİ ÜLKE ARASINDA İMZALANAN ANLAŞMALAR
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve İspanya Hükûmet Başkanı Pedro Sanchez huzurunda iki ülke arasında altı anlaşmaya imza atıldı.
“Türkiye Cumhuriyeti Tarım ve Orman Bakanlığı ile İspanya Krallığı Ekolojik Dönüşüm ve Demografik Sınama Bakanlığı Arasında Su Alanında İşbirliğine Dair Mutabakat Zaptı”, Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli ile İspanya Hükûmet Başkanı Üçüncü Yardımcısı ve Ekolojik Dönüşüm ve Demografik Sınama Bakanı Teresa Ribera Rodriguez tarafından imzalandı.
“Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu ile İspanya Krallığı Bilim ve Yenilik Bakanlığı Arasında Kutup Bilimlerinde ve Lojistiğinde İşbirliği Hakkında Mutabakat Zaptı”nı, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank ile İspanya Dışişleri, AB ve İşbirliği Bakanı Jose Manuel Albares Bueno imzaladı.
“Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı ile İspanya Krallığı İçişleri Bakanlığı Sivil Koruma ve Acil Durum Genel Müdürlüğü Arasında Afet ve Acil Durum Yönetimi Alanında Mutabakat Zaptı”, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ve İspanya İçişleri Bakanı Fernando Grande-Marlaska Gomez tarafından imza altına alındı.
“Türkiye Cumhuriyeti Gençlik ve Spor Bakanlığı ile İspanya Krallığı Kültür ve Spor Bakanlığı Arasında Spor Alanında İşbirliği Mutabakat Zaptı”nı, Gençlik ve Spor Bakanı Mehmet Muharrem Kasapoğlu ile İspanya Dışişleri, AB ve İşbirliği Bakanı Jose Manuel Albares Bueno imzaladı.
“Türkiye Cumhuriyeti Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile İspanya Krallığı Ekolojik Dönüşüm ve Demografik Sınama Bakanlığı Arasında Yenilenebilir Enerji ve Enerji Verimliliği Alanında Mutabakat Zaptı”na, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez ve İspanya Hükümet Başkanı Üçüncü Yardımcısı ve Ekolojik Dönüşüm ve Demografik Sınama Bakanı Teresa Ribera Rodriguez imza attı.
“Türkiye Cumhuriyeti Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile İspanya Krallığı Hükûmet İkinci Başkan Yardımcılığı ve Çalışma ve Sosyal Ekonomi Bakanlığı Arasında Çalışma ve İstihdam Alanlarında İşbirliği Hakkında Niyet Beyanı”nı da Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin ve İspanya Hükûmet Başkanı İkinci Yardımcısı ve Çalışma ve Sosyal Ekonomi Bakanı Yolanda Diaz Perez imzaladı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan, Türkiye’ye resmî ziyarette bulunan Moğolistan Cumhurbaşkanı Ukhnaa Khurelsukh’un eşi Bolortsetseg Luvsandorj ile bir araya geldi.
Emine Erdoğan, Bolortsetseg Luvsandorj ile Cumhurbaşkanlığı Millet Kütüphanesi’ni ziyaret etti. İkili, ilk olarak Cihannüma Salonu’na geçti.
Kütüphanenin Moğolistan bölümündeki kitapları inceleyen lider eşleri, burada fotoğraf çektirdi.
Emine Erdoğan, Luvsandorj’a Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Moğolca’ya çevrilen, “Saatleri Ayarlama Enstitüsü” ile Mevlana’nın, “Mesnevi” eserinin İngilizce tercümesini, Luvsandorj da Emine Erdoğan’a Moğolistan kültürünü yansıtan plak ve kitaplar armağan etti.
Nasreddin Hoca Çocuk Kütüphanesi’ne geçen lider eşlerini, Cumhurbaşkanlığı kreşindeki çocuklar karşıladı. Emine Erdoğan ve Luvsandorj, burada çocukların geleneksel el sanatları çalışmalarını inceledi.
Çocuklar, ebru sanatıyla yaptıkları lale figürlü eserleri Emine Erdoğan ve Luvsandorj’a hediye etti. Hediyeleri alan lider eşleri, çocuklara teşekkür ederek hatıra fotoğrafı çektirdi.
“ANADOLUDAKİLER” SERGİSİNE ZİYARET
Daha sonra lider eşleri, Emine Erdoğan’ın himayesinde Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından “Anadolu’daki Bereket, Birikim ve Beceri” sloganıyla hayata geçirilen “Anadoludakiler” sergisini ziyaret etti.
Sergide yer alan Ankara bindallı, Trakya gelin ve Erzincan gelin gibi yöresel kıyafetleri yakından inceleyen Emine Erdoğan ve Luvsandorj, kullanılan kumaş ve motiflere ilişkin bilgi aldı.
Pamuklu dokuma üzerine tahta baskıyı deneyimleyen Emine Erdoğan ve Luvsandorj, ipek kumaş üzerine çeşitli ağaç yaprakları kullanılarak yapılan ekolojik baskı tekniğine ilişkin bilgi aldı, tekniğin uygulanma şeklini gördü.
Anadolu’nun gıda ve tekstil gibi çeşitli alanlardan kültürel mirasını gözler önüne seren sergi, 31 Ocak’a kadar ziyaret edilebilecek.
Emine Erdoğan ve Luvsandorj, serginin ardından Ankara Olgunlaşma Enstitüsünce hazırlanan ve Ankara keçisi tiftiğinden üretilen sof kumaşlarıyla dikilmiş kıyafetlerin sergilendiği “Sof Kumaşı Defilesi”ni izledi.
Defile sırasında Olgunlaşma Enstitüsü yetkilileri sof kumaşı ve defileye ilişkin bilgi verdi.
Program sonrası Luvsandorj, ilk imzacısı Cumhurbaşkanı Erdoğan olan, “Küresel Sıfır Atık İyi Niyet Beyanı”nı imzaladı.
Emine Erdoğan, programın ardından sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, şunları ifade etti: “Resmî ziyaret kapsamında ülkemizde bulunan Moğolistan Devlet Başkanı’nın değerli eşi Bolortsetseg Luvsandorj Hanımefendi ile Cumhurbaşkanlığı Millet Kütüphanesi’nde bir araya gelmekten memnuniyet duydum. Ülkemizin dünyaya açılan kapısı kütüphanemizi tanıtma ve Moğolistan kitaplığındaki nadide eserleri inceleme fırsatı bulduk. Ankara Olgunlaşma Enstitümüz tarafından üretilen Anadolu’nun zarafetini ve tarihini taşıyan Sof Kumaşı Defilesi ile geleneksel dokumalarımızın güzelliğine birlikte tanıklık ettik. Ardından Anadoludakiler sergimizi gezerek geçmişten geleceğe taşınan bilgi, birikim ve beceriyi paylaştık. Gönülden inanıyorum ki kültür ve sanatla harmanlanan bu ziyaretler, ülkelerimiz arasındaki dostluk köprülerini daha da güçlendirecek.”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Moğolistan Cumhurbaşkanı Khurelsukh ile gerçekleştirdikleri ortak basın toplantısında yaptığı açıklamada, “Moğolistan ile ilişkilerimizi daha ileriye taşıyacak kararlar aldık. Stratejik ortaklık tesisine yönelik ortak bildiriyi az önce huzurlarınızda imzaladık. Bu ortaklığın ülkelerimize, ata yurdumuz olan Orta Asya’ya ve dünyaya hayırlı olmasını temenni ediyorum” dedi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Moğolistan Cumhurbaşkanı Ukhnaa Khurelsukh, Cumhurbaşkanlığı Külliyesindeki baş başa ve heyetler arası görüşmelerinin ardından, ortak basın toplantısı düzenleyerek açıklamalarda bulundu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan açıklamasında, “Bugün değerli dostumla ilişkilerimizi daha ileriye taşıyacak kararlar aldık. Stratejik ortaklık tesisine yönelik ortak bildiriyi, az önce huzurlarınızda imzaladık. Bu ortaklığın ülkelerimize, ata yurdumuz olan Orta Asya’ya ve dünyaya hayırlı olmasını temenni ediyorum. Bugün ayrıca bakanlıklarımız ve kurumlarımız arasında; eğitim, çevre, gençlik ve spor, enerji, ulaştırma gibi muhtelif alanlarda belgeler imzalandı. Bütün bu belgeler, ilişkilerimizin ahdi zeminini güçlendirecek ve mevcut iş birliğimizi ileri noktalara taşıyacaktır” ifadelerini kullandı
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye’ye resmî ziyarette bulunan Moğolistan Cumhurbaşkanı Ukhnaa Khurelsukh’u Cumhurbaşkanlığı Külliyesinde resmî törenle karşıladı.
Moğolistan Cumhurbaşkanı Khurelsukh, Cumhurbaşkanlığı Külliyesine gelişinde Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından resmî törenle karşılandı. İki ülke millî marşlarının çalınmasının ardından Moğolistan Cumhurbaşkanı Khurelsukh, tören kıtasını selamladı.
Türkiye ve Moğolistan bayrakları önünde basın mensuplarına poz veren Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Moğolistan Cumhurbaşkanı Khurelsukh, daha sonra baş başa ve heyetler arası görüşmelerini gerçekleştirmek üzere Cumhurbaşkanlığı Külliyesine geçti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Aile Yılı Tanıtım Programı’nda yaptığı konuşmada, “Güçlü fertlerin güçlü aileye, güçlü ailenin güçlü millete, güçlü milletin de güçlü devlete giden yolun taşlarını döşediği yalnızca sosyolojik bir tespit değil aynı zamanda tarihî bir hakikattir. Bu hakikatin ışığında aile yapımızı korumak, tahkim etmek ve bizden sonraki kuşaklara zengin bir miras bırakmak hepimizin görevidir” dedi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Beştepe Millet Kongre ve Kültür Merkezi’nde düzenlenen Aile Yılı Tanıtım Programı’na katılarak bir konuşma yaptı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, burada yaptığı konuşmada, son kabine toplantısında 2025 senesini “Aile Yılı” olarak ilan ettiklerini, bu önemli haberi de milletle paylaştıklarını söyledi.
Aile Yılı kapsamında, ilgili bakanlıkların koordinasyonunda aile kurumunun korunması, güçlendirilmesi ve değerlerin gelecek nesillere aktarılması amacıyla yıl boyunca çok önemli çalışmalar yapacaklarını ifade ettiklerini anımsatan Cumhurbaşkanı Erdoğan, sözlerine şöyle devam etti: “Öncelikle şu hususu net bir şekilde tekraren ifade etmek istiyorum. Aile Yılı çerçevesinde icra edeceğimiz çalışmaları, etkin ve verimli nüfus politikalarıyla destekleyip uzun vadede güçlü ve sürdürülebilir bir zemine taşımak, en büyük önceliklerimizden biridir. 25 Aralık’ta Aile Bakanlığımız bünyesinde faaliyet gösterecek iki önemli kurumu, Aile Enstitüsü ve Nüfus Politikaları Kurulu’nu ihdas ettik. Kurul, hiç vakit kaybetmeden faaliyetlerine başladı, ilk toplantısını da 9 Ocak Perşembe günü geniş bir katılımla Külliyemizde gerçekleştirdi. Bu yeni kurulumuz, sağlıklı bir nüfus yapısı için kısa, orta ve uzun vadeli stratejiler geliştirecek. Enstitümüz ise milletimizin geleceği açısından bir beka meselesi olarak gördüğümüz aileye ilişkin ilmi, akademik ve politika geliştirici faaliyetler yürütecek. Değerlerimizin ve nesillerimizin devamı için kritik bir sorumluluğu yüklenen her iki yeni oluşuma da çalışmalarında şimdiden başarılar diliyorum.”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Anayasa’nın 41’inci maddesinde açıkça zikredildiği üzere ailenin toplumun temeli olduğunu vurguladı.
Bir başka ifadeyle “Aile küçük bir toplumdur, toplum da büyük bir ailedir” ifadesini kullanan Cumhurbaşkanı Erdoğan, şunları söyledi: “Aile, bizim en kadim, en köklü müesseselerimizden biridir. Sosyal ve kültürel dokumuzun örülmesinde, asırlar ötesinden süzülüp gelen değerlerimizin bugüne ulaşmasında aile daima hayati rol oynamıştır. Toplumun özünü, cevherini, çekirdeğini teşkil eden aile kurumu, millî manevi değerlerimizin muhafazasında, bizler için vazgeçilmez bir yere ve öneme sahiptir. Tarihimize göz attığımızda, aile kurumu etrafında şekillenen toplumsal bilincin yüksek olduğu dönemlerde, devletin de milletin de güçlü bir konumda olduğunu görürüz.”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Güçlü fertlerin güçlü aileye, güçlü ailenin güçlü millete, güçlü milletin de güçlü devlete giden yolun taşlarını döşediği yalnızca sosyolojik bir tespit değil aynı zamanda tarihî bir hakikattir. Bu hakikatin ışığında aile yapımızı korumak, tahkim etmek ve bizden sonraki kuşaklara zengin bir miras bırakmak, hepimizin görevidir. Tabii eğer aileyi güçlü kılmak istiyorsak, işe evvela aile fertlerinden başlamamız gerektiği de açıktır” diye ekledi.
“ÇOCUKLARIMIZI VE GENÇLERİMİZİ AİLE VE TOPLUM YAPIMIZI TEHDİT EDEN SAPKIN İDEOLOJİLERDEN KORUMAK HEPİMİZİN ORTAK SORUMLULUĞUDUR”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, temel ne kadar sağlam atılırsa, binanın da o kadar kuvvetli, dayanıklı olacağını dile getirdi.
Bilinçli anne babaların yetiştireceği evlatların, geleceğin mimarları olarak millî kimliğin yanı sıra, aile kurumunu da koruyacağını, yaşatacağını, yarınlara taşıyacağının altını çizen Cumhurbaşkanı Erdoğan, şunları kaydetti: “Çocuklarımızın gerek aile içinde gerekse eğitim kurumları bünyesinde bilgiyle, görgüyle, güzel ahlakla yetişmeleri son derece mühimdir. Millî şairimiz Mehmet Akif Ersoy, bu gerçeği, ‘Bu cehalet yürümez, asra bakın asr-ı ulum, başlasın terbiyeniz ailelerden oğlum” ifadeleriyle dile getirmektedir. Evet, merhum Mehmet Akif’in bu veciz dizelerle ifade ettiği üzere, eğitim, ahlak, terbiye ve şahsiyet inşası, önce ailede başlar. Bilinçli bir ana babanın elinde, huzurlu bir yuvanın çatısı altında büyüyen çocuklar evvela ailelerine, daha sonra da milletlerine ve insanlığa faydalı, örnek kişiler hâline gelir. Vatanına, milletine, bayrağına, mukaddesatına bağlı; tarihini, köklerini ve kim olduğunu bilen, bilgisi ve vizyonuyla çağı iyi okuyabilen bir gençlik hepimizin arzusudur, hedefidir, muradıdır. Çocuklarımızı ve gençlerimizi zararlı akımlardan, zehirli düşüncelerden, aile ve toplum yapımızı tehdit eden sapkın ideolojilerden korumak da hepimizin ortak sorumluluğudur.”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, konuşmasında kelimenin tam anlamıyla tuhaf zamanlarda yaşandığını, neo-liberal kültür akımlarının sınırları aşarak dünyanın dört bir yanına nüfuz ettiğini ve toplumsal dokuyu şekillendirdiğini söyledi.
Dijital platformlardaki yayınlara işaret eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Dijital platformlarda yer bulan diziler, filmler, yayınlar ve daha pek çok içerik, çoğu zaman kültür erozyonu ve kimlik aşınması gibi telafisi zor süreçlere sebep oluyor. Bilinçli, kasıtlı, ısrarlı ve sistematik bir şekilde servis edilen bu içerikler; başta cinsiyetsizleştirme politikaları olmak üzere, LGBT ve diğer gayri fıtri akımların da alan kazanmasına yol açıyor. Gelinen noktada şunu çok net bir şekilde görebiliyoruz; LGBT’nin ‘koçbaşı’ olarak kullanıldığı cinsiyetsizleştirme politikalarının öncelikli hedefi ailedir ve aile kurumunun kutsiyetidir” diye konuştu.
Daha önce de bu konuyu defalarca vurguladığını anımsatan Cumhurbaşkanı Erdoğan, ilk etapta “kişisel tercih” denilerek meşrulaştırılmak istenen bu anomalinin bugün faşizan bir dayatmaya dönüştüğünü ifade etti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, “LGBT eleştirisi, tıpkı siyonizme yönelik getirilen haklı eleştiriler gibi anında susturulmaktadır. Fıtratı, ahlakı ve aileyi savunan herkes ağır bir baskıya maruz kalmakta, küresel kültürün silahşorları tarafından yokluğa mahkûm edilmektedir. Bunun siyasetteki örneklerini hepimiz biliyoruz” diye konuştu.
“KÜRESEL CİNSİYETSİZLEŞTİRME POLİTİKALARI KARŞISINDA KAZANILACAK HER MEVZİ, İNSANLIĞIN GELECEĞİ ADINA TARTIŞMASIZ BÜYÜK BİR BAŞARIDIR”
Bu zorbalığın sadece siyasetle de sınırlı olmadığını ifade eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, iş dünyasından medyaya, sinema sektöründen spora, oyunlardan dijital mecralara kadar hemen her alanda daha nobran, daha baskıcı, daha ürpertici bir gerçeklikle karşı karşıya olunduğuna dikkati çekerek, şunları kaydetti: “Henüz 2-3 yaşındaki masum sabiler bile oyunlar ve çizgi filmler üzerinden çok erken yaşlarda bu ‘şenaate’ muhatap oluyor. Birkaç ay evvel, tedbir uyguladığımız dijital bir oyun platformunda tespit edilen ahlaksızlıklar, bunun en çarpıcı örneğidir. Günden güne kesifleşen bu iklime, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu dâhil her platformda cesaretle itiraz eden nadir ülke ve liderlerden biriyiz. Önümüzdeki dönemde bu duruşumuzu daha da sağlamlaştıracağız. Sırasıyla bireyi, aileyi, toplumu ifsat eden cinsiyetsizleştirme politikalarına tepki göstermeye kararlılıkla devam edeceğiz. Kim ne derse desin, bu konuda Türkiye’nin tavrı bellidir, bundan geri adım asla söz konusu olmayacaktır.”
Birleşmiş Milletler bünyesinde verdikleri mücadelenin herkesin malumu olduğunu dile getiren Cumhurbaşkanı Erdoğan, bu çabaları, İslam İşbirliği Teşkilatı ve Türk Devletleri Teşkilatı başta olmak üzere diğer uluslararası kuruluşlara da teşmil ettiklerini söyledi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü: “Bugün bir kez daha tüm kalbimle ifade etmek isterim; küresel cinsiyetsizleştirme politikaları karşısında kazanılacak her mevzi, insanlığın geleceği adına tartışmasız büyük bir başarıdır. İlgili kurumlarımızla birlikte akademi, medya, kültür sanat ve sivil toplum camiamızın bu konuda daha aktif sorumluluk alacağına inanıyorum. Yerel yönetimlerin, millî varlığımızın taşıyıcı kolonlarına hamle yapan bu akımlara prim vermemesi gerektiğini tekrar hatırlatmak istiyorum.”
“TÜRKİYE, GENÇ VE NİTELİKLİ NÜFUS BAKIMINDAN KAN KAYBETMEKTEDİR”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, bir diğer önemli hususun, genç ve nitelikli nüfusun devamı olduğunu belirterek, her şeyden önce bunun demografik bir sınamadan öte, varoluşsal bir tehdit niteliğinde olduğuna işaret etti.
Bin yıldır bu topraklara mührünü vurmuş bilgisi, erdemi ve müktesebatıyla medeniyet coğrafyasını karış karış yeşertmiş güçlü nesillerin devamının, gelinen aşamada ülke için “hayat-memat meselesine” dönüştüğünü aktaran Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Şayet büyük ve güçlü bir Türkiye iddiasını taşıyorsak, Türkiye Yüzyılı vizyonumuzu hayata geçirmek istiyorsak, yarınlarımızı güvence altına almayı arzu ediyorsak, hâsılı, yakın gelecekte hem hedeflerimize ulaşmayı hem de beka sorunu yaşamamayı temenni ediyorsak şimdiden harekete geçmek zorundayız. Bunu hamaset yapmak için değil, bazı acı gerçeklerle yüzleştiğimiz için söylüyorum” dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, doğurganlık oranı ve nüfus artış hızının alarm verdiğine dikkati çekerek, şu bilgileri verdi: “2001 yılında toplam doğurganlık hızımız 2,38 iken, bugün bu rakam 1,51’e düşmüştür. Nüfusun yenilenme düzeyinin 2,1 olduğu dikkate alındığında, durumun vahameti daha iyi anlaşılacaktır. Yıllık nüfus artış hızımız ise 2022 yılında binde 7 iken, 2023’te binde 1,1’e gerilemiştir. Çocuk ve genç nüfusumuz azalırken, yaşlı nüfusumuz tarihimizde ilk defa yüzde 10’un üzerine çıkmış, ortalama yaşımız da 34 sınırına dayanmıştır.”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, açıklamalarını şöyle sürdürdü: “Tüm bunlarla birlikte evlenme yaşı önemli ölçüde yükselmiş, boşanma oranları ise aynı nispette artmıştır. Evlenme hızı 2023’te binde 6,63 olarak gerçekleşti. 1000 nüfus başına düşen boşanma sayısını ifade eden ‘kaba boşanma hızı’ ise 2,01’e çıktı. Boşanmaların yüzde 33,4’ünün evliliğin ilk 5 yılı içinde, yüzde 21,7’sinin ise evliliğin 6 ila 10’uncu yılları arasında meydana geldiği göze çarpıyor. Ülkemizde ilk evlenme yaşının kadınlar için 26’ya, erkekler için ise 28’e yükseldiğini görüyoruz. İlk anne olma yaşı, geçmişte görülmemiş biçimde, 29’u aşmış vaziyette. Bütün bu verilerin, oranların ve istatistiklerin anlattığı şudur; Türkiye, genç ve nitelikli nüfus bakımından, üzülerek söylüyorum, kan kaybetmektedir. Gerekli önlemleri bir an önce almaz, ihtiyaç duyulan politikaları kısa sürede uygulamazsak sorun telafi edilemez boyuta varacaktır. Allah korusun böyle bir durumda yalnızca nüfus değil, nüfuz kaybı da yaşamamız kaçınılmazdır.”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, karşılarına dikilen bu tehlikeyi yaklaşık 20 sene evvel sezdiklerini, 2007’de doğurganlık ve nüfus artış hızındaki gerilemeye dikkat çekme adına “en az üç çocuk” çağrısı yaptıklarını anımsattı.
“BÜYÜK VE GÜÇLÜ TÜRKİYE İDEALİMİZİ GÜÇLÜ AİLE VE GÜÇLÜ NÜFUS YAPISIYLA GERÇEĞE DÖNÜŞTÜRECEĞİZ”
Bu çağrıdan dolayı hem şahsen hem de hükûmet olarak ciddi baskı gördüklerini, itibar suikastlerine uğradıklarını kaydeden Cumhurbaşkanı Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü: “Muhalefetin kışkırttığı birçok grup, yazar-çizer, sanatçı, sözüm ona aydın taifesi, bizi özel hayata müdahaleyle suçladı. Soruna her dikkat çektiğimizde ise bu saldırıların ve ithamların dozu daha da arttı. Şimdi geriye doğru baktığımızda ne kadar haklı olduğumuz, bize yönelik bühtanların da ne kadar mesnetsiz olduğu ortaya çıkıyor. Türkiye’nin güvenliğine, geleceğine, kalkınmasına ve huzuruna dair her konuda çuvallayanlar, burada da aynı yanlışı tekrarlamışlardır. Tabii bunun sadece bir öngörüsüzlük mü, yoksa arkasında çok daha sinsi emellerin mi olduğunun takdirini milletimizin yapacağına inanıyorum. Şahsi fikrim, nüfus planlaması kisvesi altında yürütülen çalışmaların kesinlikle art niyet taşıdığı şeklindedir. Zamanın, bu konuda da bizi teyit edeceği kanaatindeyim. Tabii biz, doğru bildiğimiz yolda sabırla yürümekten asla vazgeçmedik. Her fırsatta en az üç çocuk çağrımızı tekrarladık.”
Milletin istikbalini garanti edecek çalışmalara devam ettiklerini belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan, 10’uncu Kalkınma Planı’na “Ailenin ve Dinamik Nüfus Yapısının Korunması” başlıklı dönüşüm programını ekleyerek, doğurganlık hızının artırılmasını nüfus politikasının öncelikli hedefi hâline getirdiklerini söyledi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 12’nci Kalkınma Planı ile doğurganlık oranının nüfusun kendini yenileme seviyesinin üzerine çıkarılmasını kendilerine gaye edindiklerini vurgulayarak, “Politikalarımızı destekleyici düzenlemeleri, projeleri, reform ve hizmetleri tek tek hayata geçirdik. Hak ve özgürlükleri genişlettik, eksiklikleri giderdik, kadın hakları ve aile yapısının iyileştirilmesini merkeze alan devrim niteliğinde adımlar attık. İnşallah bundan sonra da büyük ve güçlü Türkiye idealimizi güçlü aile ve güçlü nüfus yapısıyla gerçeğe dönüştüreceğiz” ifadelerini kullandı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 2025 yılını “Aile Yılı” ilan ettiklerini, bu kapsamda birçok yeni projeyi de hayata geçirdiklerini belirtti.
“AİLE KURMAYI TEŞVİK EDECEK MADDİ DESTEKLER, DANIŞMANLIK HİZMETLERİ VE GENÇ ÇİFTLER İÇİN KONUT DESTEKLERİ GİBİ UYGULAMALARI DEVREYE ALACAĞIZ”
14-28 Mayıs seçim sürecinde millete söz verdikleri “Aile ve Gençlik Fonu”nu geçen sene deprem bölgesinde başlattıklarını anımsatan Cumhurbaşkanı Erdoğan, bu fonla evliliğe ilk adımını atan gençlere 48 ay vadeli, 2 yıl geri ödemesiz, 150 bin lira tutarında faizsiz kredi desteği sunulduğunu söyledi.
Bunu bir adım daha öteye taşıdıklarını ifade eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Yeni evlenecek gençlerimize Aile ve Gençlik Fonu dâhilinde verdiğimiz faizsiz kredi desteğini 81 ilimizin tamamında uygulamaya alıyoruz. Aile ve Gençlik Fonundan artık 81 vilayetimizdeki tüm gençlerimiz istifade edebilecek. Dünya evine girecek gençlerimiz bu imkândan faydalanmak üzere bugün itibarıyla başvurularını yapabilirler. Yuva kuracak tüm gençlerimiz için şimdiden hayırlı uğurlu olsun, diyorum” şeklinde konuştu.
Bu yıl doğum yardımlarını da önemli ölçüde artırdıklarını dile getiren Cumhurbaşkanı Erdoğan, şöyle devam etti: “Bu kapsamda, yeni doğacak ilk çocuk için verdiğimiz tek seferlik doğum yardımını bundan sonra 5 bin liraya yükseltiyoruz. Ayrıca, ikinci çocuk için her ay bin 500 lira, üçüncü ve sonraki çocuklar için de her ay 5 bin lira olacak şekilde çocuk yardımlarını devreye alıyoruz. Yeni doğacak ikinci ve sonraki çocuklar için hiçbir şart gözetmeksizin vereceğimiz çocuk yardımlarını her ay annelerimizin hesabına yatıracağız. Bu müjdemizin de ailelerimize hayırlı uğurlu olmasını diliyorum. Aile kurmayı teşvik edecek maddi destekler, danışmanlık hizmetleri ve genç çiftler için konut destekleri gibi uygulamaları devreye alacağız. Esnek ve uzaktan çalışma modelleriyle kadınların, ev ve iş hayatlarını rahatlatacak yeni imkânları hayata geçireceğiz.”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, çalışan anne babalar için ücretsiz veya düşük maliyetli çocuk bakım hizmetlerini güçlendireceklerini belirterek, çocuk sahibi olmayı teşvik edecek veya kolaylaştıracak tıbbi imkânları ailelerin istifadesine sunmayı da önemsediklerinin altını çizdi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, bunun haricinde geniş bir alanda faaliyetleri, projeleri ve müjdeleri de yıl boyunca ailelerle paylaşacaklarını bildirdi.
“ÖYLE TALEPLER ÖNE SÜRÜLÜYOR Kİ GENÇLERİMİZ YUVA KURMAKTAN KORKUYOR”
Kanayan bir yaraya da dikkati çekmek istediğini ifade eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Peygamber Efendimiz, aile kurarken bakınız bizlere neyi öğütlüyor. ‘En bereketli nikâh, külfeti en az olanıdır’ buyuruyor. Dolayısıyla nikâh merasimlerinin sade, gösteriş, aşırılık ve israftan uzak olması Efendimiz tarafından bizlere tavsiye ve telkin ediliyor. Ancak, son yıllarda bu alanda sorunlarımız katlanarak artıyor” diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, özellikle sosyal medya platformlarının yaygınlaşmasıyla birlikte ataların tabiriyle “Eski köye yeni adetlerin” geldiğini gördüklerini söyledi.
“Öyle talepler, öyle listeler öne sürülüyor ki açık söylüyorum, gençlerimiz yuva kurmaktan korkuyor, çekiniyor, ürküyor, daha yolun başındayken umutları kırılıyor” diyen Cumhurbaşkanı Erdoğan, evlenenlerin ise ödemesi en az 4-5 yıl süren ağır faturalarla karşılaştığını kaydetti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, genç çiftlerin, aynı çatı altında beraberce yaşamayı öğrendikleri hassas dönemde, mevcut sıkıntılara ilaveten popüler kültürün veya geleneğin dayatması sebebiyle yüklendikleri maddi külfetlerle uğraştığı değerlendirmesinde bulunarak, sözlerini şöyle sürdürdü: “Erken dönemde yaşanan boşanmaların ana nedenlerinden biri, ‘olmasa da olur’ diyebileceğimiz aşırı talepler dolayısıyla ortaya çıkan işte bu masraflardır. Gençlerimiz bundan fevkalade mustariptir, şikâyetçidir. Aileye, ahlaka, fıtrata, çocuklara yönelik saldırıların arttığı ve medeniyet değerlerimize uygun hayat sürmenin zorlaştığı günümüzde, yuva kurmak isteyen gençlerimize yardımcı olmak mecburiyetindeyiz. İster kız tarafı ister erkek tarafı olsun her kim bunu zorlaştırıyorsa, gençlerin dünya evine girmesine engelliyorsa, büyük bir vebal altındadır. Toplumun bilinçlendirilmesi noktasında Diyanet İşleri Başkanlığımıza ve sivil toplum kuruluşlarımıza gerçekten önemli görevler düşmektedir. İnşallah ‘2025 Aile Yılını’ vesile kılarak, bu sorunların da üzerine kararlılıkla gideceğimize inanıyorum. Rabb’im, evlenecek tüm gençlerimizin yardımcısı olsun diyorum.”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 2025 Aile Yılı’nın ülke, milleti ve tüm aileler için hayırlı uğurlu olmasını temenni etti.
Size daha iyi hizmet sunabilmek amacıyla çerezleri kullanıyoruz. Çerezler Hakkında Aydınlatma Metni için tıklayınız. Bu siteyi kullanmaya devam ederseniz, Gizlilik ve Çerez Politikamızı kabul etmiş olursunuz.
Size daha iyi hizmet sunabilmek amacıyla çerezleri kullanıyoruz. Çerezler Hakkında Aydınlatma Metni için tıklayınız. Bu siteyi kullanmaya devam ederseniz, Gizlilik ve Çerez Politikamızı kabul etmiş olursunuz.
Gerekli cookie, sayfa gezinmesi ve web sitesinin güvenli alanlarına erişim gibi temel işlevleri etkinleştirerek bir web sitesi kullanıma yardımcı olur. Web sitesi bu cookie olmadan düzgün çalışamaz.
Tercih cookies, bir web sitesinin, tercih ettiğiniz diliniz veya bulunduğunuz bölgeniz gibi, web sitesinin davrandığını veya görünüşünü değiştiren bilgileri hatırlamasını sağlar.
İstatistik cookies, web sitesi sahiplerinin anonim olarak bilgi toplayıp bildirerek ziyaretçilerin web siteleriyle nasıl etkileşimde bulunduğunu anlamalarına yardımcı olabilir.
Pazarlama cookies, ziyaretçileri web sitelerinde izlemek için kullanılır. Amaç, bireysel kullanıcıya ilgi çekici ve böylece yayıncılar ve üçüncü taraf reklamverenler için daha değerli olan reklamları görüntülemektir.
Sınıflandırılmamış cookies, bireysel kurabiye sağlayıcıları ile birlikte sınıflandırma sürecinde olduğumuz cookies.
